
از مهمترین خواص شنبلیله میتوان به تقویت عملکرد کلیهها، بهبود حافظه و افزایش تمرکز، کاهش کلسترول خون، تنظیم قند خون در بیماران دیابتی، تسکین دردهای مفصلی، افزایش شیر مادران شیرده، سلامت دستگاه گوارش، تقویت قوای جنسی در مردان، پیشگیری از سرطان روده، کمک به تعادل هورمونی بانوان، روشنسازی پوست، تقویت رشد مو، بهبود عملکرد کبد و کمک به کاهش وزن اشاره کرد. این گیاه پرخاصیت با داشتن ترکیبات مفیدی مانند فیبر، آنتیاکسیدانها، ساپونینها و فیتواستروژنها، یکی از بهترین گزینهها در طب سنتی و تغذیه درمانی محسوب میشود که البته باید با رعایت طبع فرد و استفاده از مصلحهای مناسب مصرف گردد.
خاصیت های شنبلیله
سلامت کلیه ها
دانه شنبلیله دارای مقادیر مناسبی از فلاونوئیدهای پلی فنولی می باشد و به همین دلیل باعث بهبود عملکرد کلیه های می شود. علاوه بر این مصرف دانه شنبلیله می تواند از ایجاد غشا در اطراف کلیه ها جلوگیری کند که در نهایت به سلامت بیشتر کلیه های می انجامد، کسانی که مشکلات کلیوی دارند می توانند با مشورت پزشک دوز مناسب شنبلیله را در رژیم غذایی خود قرار دهند. جالب است بدانید که در طب سنتی کشور چین هم از شنبلیله برای درمان برخی مشکلات کلیوی استفاده می شود.
تقویت مغز و حافظه
شنبلیله از گیاهان دارویی محسوب می شود که برای تقویت و سلامت مغز بسیار مناسب است. شنبلیله علاوه بر اینکه به سلامت مغز کمک می کند برای افزایش یادگیری و تقویت حافظه نیز یک گزینه بسیار مناسب محسوب می شود. ضمن اینکه مصرف شنبلیله با تقویت عملکرد مغز باعث می شود که خطر ابتلا به بیماری های شناختی مرتبط با افزایش سن مثل آلزایمر و پارکینسون ( یکی از بیماری های مخرب و تاثیرگذاری روی سیستم عصبی مغز ) نیز کاهش یابد.
خواص شنبلیله برای مردان
شنبلیله یکی از گیاهان دارویی مفید برای مردان است که میتواند در بهبود برخی مشکلات رایج مانند فتق، طاسی و اختلالات نعوظ مؤثر باشد. این گیاه به دلیل دارا بودن ترکیبات فعال مانند آنتیاکسیدانها و مواد معدنی، نقش مهمی در تقویت عملکرد جنسی ایفا میکند. مصرف شنبلیله بهطور طبیعی موجب افزایش سطح هورمون تستوسترون در بدن میشود که این موضوع میتواند به بهبود میل جنسی و افزایش توان جسمی کمک کند. به همین دلیل، استفاده از شنبلیله برای مردان به عنوان راهکاری طبیعی برای تقویت قوای جنسی و پیشگیری از برخی مشکلات مرتبط با سیستم تولید مثل، در طب سنتی و تغذیه درمانی مورد توجه قرار گرفته است.
خواص شنبلیله برای آرتریت
آرتریت یکی از عارضه های شایع امروزی است که باعث ورم و درد شدید در ناحیه مفاصل می شود که در موارد شدید می تواند شما را از حرکت هم باز نگهدارد. شنبلیله دارای خواص ضد التهابی قوی می باشد و به همین دلیل می تواند به کاهش دردهای مفاصل کمک کند.
کاهش کلسترول خون
اگر با مشکلاتی مثل چربی خون و کلسترول بالا دست و پنجه نرم می کنید بهتر است شنبلیله را در رژیم غذایی غذایی خود جای دهید. فلاونوئید نارینجنین که در شنبلیله به وفور یافت می شود می تواند به کاهش سطح چربی و کلسترول بد خون کمک کند.
پیشگیری از سرطان روده بزرگ
یکی از دلایل ایجاد سلول های سرطانی در روده های بزرگ این است که این روده ها با مواد سمی پر شوند و به صورت طبیعی پاک سازی نشوند. شنبلیله به دلیل وجود ساپونین می تواند باعث سم زدایی بدن شود و به همین دلیل می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ شود.
افزایش سایز سینه
یکی از خاصیت های جالب شنبلیله این است که می تواند به افزایش سینه های بانوان کمک کند. شنبلیله در خود خواصی شبیه به هورمون استروژن دارد که به همین دلیل می تواند به تعادل هورمونی در بانوان کمک کند که در نتیجه به افزایش سایز سینه ها کمک می کند.
مفید برای برای رحم و تخمدان
شنبلیله گیاهی دارویی با اثرات قابل توجه بر سلامت زنان است؛ تحقیقات مختلف نشان دادهاند که استفاده از شنبلیله برای رحم و تخمدان میتواند در درمان مشکلاتی مانند تنبلی تخمدان، تنظیم قاعدگی، کاهش علائم سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) و بهبود وضعیت هورمونی زنان مفید باشد، همچنین این گیاه با خاصیت ضدالتهابی خود، دردهای قاعدگی را تسکین داده و در افزایش میل جنسی و رفع چسبندگی رحم مؤثر است.
سلامت دستگاه گوارش
شنبلیله به دلیل وجود انواع آنتی اکسیدان های قوی و مقادیر غنی از فیبر می تواند به هضم آسانتر غذا، درمان اختلالات گوارشی ، کاهش دردهای معده و دفع سموم موجود در بدن کمک شایانی کند. برای گرفتن بهترین نتیجه بهتر است از چای شنبلیله استفاده شود.
خواص شنبلیله برای دیابت
برگ شنبلیله حاوی مقادیر غنی از گالاکتومانان می باشد و به همین دلیل باعث می شود که جذب گلوکز در خون کاهش یابد. علاوه بر این مصرف شنبلیله می تواند به افزایش تولید انسولین در بدن کمک کند و به همین جهت شنبلیله یک گزینه مناسب برای افراد دیابتی می باشد.
افزایش شیر مادر
عوامل بسیار متنوعی می تواند روی میزان ترشح شیر مادر تاثیر بگذارند و معمولا مادرهایی که شیر کافی برای نوزاد خود ندارند با تجویز پزشک باید دارو مصرف کنند. یکی از مواد غذایی که به صورت طبیعی می تواند باعث افزایش شیر مادر شود، شنبلیله می باشد و می تواند برای مادرانی که از کمبود شیر رنج می برند گزینه مناسبی باشد. البته باشد توجه داشته باشید که حتما قبل از اضافه کردن شنبلیله به رژیم غذایی خود با پزشک متخصص مشورت کنید. یکی دیگر از نکات مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که مصرف شنبلیله در دروان باراداری می تواند باعث عوارضی شود و بهتر است با مشورت پزشک مصرف شود.
کمک به تعادل هورمونی در بانوان
شنبلیله دارای فیتواستروژنهایی است که میتوانند به تعادل سطح هورمونهای زنانه کمک کنند. این ویژگی به کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، نظمبخشی به چرخه قاعدگی و کاهش عوارض یائسگی کمک میکند.
درمان آکنه و مشکلات پوستی
به دلیل خاصیت ضدباکتری و ضدالتهابی شنبلیله، میتوان از آن بهصورت ماسک صورت برای درمان جوشهای التهابی، آکنه و پاکسازی پوست استفاده کرد. همچنین این گیاه به روشن شدن پوست کمک میکند.
تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش
شنبلیله سرشار از آهن، پروتئین و لسیتین است که موجب تغذیه فولیکولهای مو، افزایش جریان خون در پوست سر و در نتیجه تقویت رشد موها میشود. استفاده از پودر شنبلیله در ماسک مو برای جلوگیری از ریزش و افزایش ضخامت مو توصیه میشود. در واقع، شنبلیله برای مو با تأمین مواد مغذی مورد نیاز ریشهها، به بهبود وضعیت موهای ضعیف و شکننده کمک کرده و میتواند بهعنوان یک راهکار طبیعی در تقویت و رشد مجدد مو مورد استفاده قرار گیرد.
بهبود عملکرد کبد
مصرف منظم شنبلیله میتواند به سمزدایی طبیعی کبد کمک کند و از انباشت چربی در بافت کبد جلوگیری نماید. تحقیقات نشان دادهاند که شنبلیله در کاهش علائم بیماریهای کبد چرب غیرالکلی موثر است.
کنترل اشتها و کاهش وزن
فیبر محلول موجود در شنبلیله باعث احساس سیری طولانیمدت میشود. مصرف آن قبل از غذا میتواند میزان غذا خوردن را کاهش دهد و در نتیجه به کاهش وزن کمک کند. همچنین گالاکتومانان موجود در آن، سوختوساز بدن را بهبود میبخشد.
فواید عرق شنبلیله
عرق شنبلیله یک نوشیدنی گیاهی مفید با خواص متنوع است؛ از جمله مهمترین خواص عرق شنبلیله میتوان به تنظیم هورمونهای زنانه، افزایش اشتها و درمان لاغری، کاهش سطح قند خون، تقویت دستگاه گوارش، افزایش شیر در مادران شیرده و بهبود سلامت پوست و مو اشاره کرد. همچنین مصرف این عرق به دلیل داشتن آهن و فسفر برای درمان کمخونی بسیار مؤثر است و به حفظ سلامت قلب و عروق نیز کمک میکند.
طبع و مصلح شنبلیله
شنبلیله از نظر طبع در طب سنتی ایران، گرم و خشک است و به همین دلیل برای افراد با مزاج گرم یا خشک ممکن است ایجاد گرمی و خشکی بیش از حد در بدن کند. این گیاه معطر و دارویی خاصیت بسیار بالایی در تقویت سیستم گوارش، افزایش اشتها، کاهش قند خون و تسکین دردهای قاعدگی دارد، اما مصرف آن برای افرادی با طبع گرم باید با احتیاط و همراه با مصلح باشد. مصلح شنبلیله معمولاً سرکه، شربت سکنجبین یا کاسنی معرفی میشود، زیرا این مواد با طبع خنک خود میتوانند اثرات گرمی و خشکی شنبلیله را تعدیل کرده و از بروز عوارضی مانند گرگرفتگی، بیقراری یا تشنگی زیاد جلوگیری کنند. استفاده از مصلحها به حفظ تعادل طبعی در بدن کمک میکند و باعث میشود خواص دارویی شنبلیله بدون آسیب به بدن جذب شود.
زیان های شنبلیله
مشکلات گوارشی
کسانی که دارای معده های ضعیف هستند، بهتر است از مصرف بیش از حد شنبلیله به صورت خوراکی خودداری کنند، زیرا مصرف زیاد شنبلیله می تواند مشکلاتی شدید گوارشی مثل اسهال، نفخ شکم و ایجاد گاز در معده ایجاد کند.
تداخل دارویی
شنبلیله ممکن است با داروهای رقیقکننده خون، داروهای ضد دیابت یا داروهای هورمونی تداخل داشته باشد. این تداخل میتواند اثر دارو را کاهش داده یا عوارض جانبی آن را تشدید کند. به همین دلیل مصرف همزمان باید با نظر پزشک انجام شود.
افت شدید قند خون
مصرف زیاد شنبلیله در بیماران دیابتی میتواند منجر به افت ناگهانی قند خون (هیپوگلیسمی) شود. نشانههایی مانند تعریق، ضعف شدید، لرزش و گیجی ممکن است بروز کند، بنابراین باید میزان مصرف کنترلشده باشد.
ایجاد آلرژی یا حساسیت
در برخی افراد، مصرف شنبلیله ممکن است واکنشهای آلرژیک مانند خارش پوست، کهیر، ورم لب و حتی تنگی نفس ایجاد کند. کسانی که به بادامزمینی یا نخود حساسیت دارند، احتمال بیشتری برای واکنش به شنبلیله دارند.
تغییر بوی بدن و ادرار
ترکیبات خاص موجود در شنبلیله ممکن است باعث تغییر بوی بدن، عرق و ادرار به بویی شبیه شربت افرا شود. گرچه این مسئله برای سلامتی خطرناک نیست، اما ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد.
خطر در دوران بارداری
مصرف شنبلیله در دوران بارداری ممکن است منجر به تحریک انقباضات رحمی شود و خطر زایمان زودرس یا سقط جنین را افزایش دهد. به همین دلیل، مصرف آن در این دوران باید حتماً تحت نظر پزشک باشد.
دانستنی های بیشتر
کاشت سبزه شنبلیله
برای داشتن سبزهای زیبا و شاداب برای نوروز، ابتدا باید بذرهای تازه شنبلیله را تهیه کنید، سپس بذرها را به مدت ۶ تا ۸ ساعت خیس کرده و روی بستری مانند پنبه یا دستمال نخی مرطوب به صورت یکنواخت پخش کنید؛ در این مرحله، رعایت نکات ضروری برای کاشت سبزه شنبلیله مانند حفظ دما بین ۲۰ تا ۲۵ درجه و مرطوب نگه داشتن محیط با اسپری آب برای جلوگیری از کپکزدگی، باعث رشد یکنواخت و ماندگاری آن تا سیزده بدر خواهد شد.