هم خانواده و متضاد شعر رقص باد خنده ی گل | فارسی پنجم صفحه ١۶ و ١٧

هم خانواده و متضاد شعر رقص باد خنده ی گل | فارسی پنجم صفحه ١۶ و ١٧ ​

معنی شعر رقص باد خنده گل فارسی کلاس پنجم​

این شعر زیبا سروده‌ خانم پروین دولت آبادی است. او در این شعر گذر فصل‌های سال را به زیبایی به تصویر کشیده است.

بادِ سرد، آرام بر صحرا گذشت / سبزه زاران، رفته رفته، زرد گشت
معنی: باد سردی آرام آرام در صحرا به وزیدن کرد و کم کم سبزه ها و چمن زارها زرد رنگ شد.

تک درخت ناروَن، شد رنگ رنگ / زرد شد آن چتر شاداب و قشنگ
معنی: برگ های درخت تنها نارون، رنگارنگ شد و آن برگ های شبیه چتر که شاداب و زیبا بودن ، زرد رنگ شد.

برگ برگ گل به رقصِ باد ریخت / رشته‌های بیدبُن از هم گسیخت
معنی: با وزش باد، برگ های گل یکی یکی بر روی زمین ریختن و رشته های درخت بید از هم گسسته شدن

چشمه کم کم خشک شد، بی‌آب شد / باغ و بُستان، ناگهان در خواب شد
معنی: کم کم چشمه خشک و بدون آب شد و ناگهان همه باغ ها و بوستان ها به خواب زمستانی رفتند.

کرد دهقان، دانه‌ها در زیر خاک / کرد کوته، شاخه‌ی پیچانِ تاک
معنی: کشاورز دانه ها را در داخل خاک کاشت و شاخه های بلند پیچ در پیچ درخت انگور را هرس کرد.

فصل پاییز و زمستان می‌رود / بار دیگر، چون بهاران می‌شود
معنی: فصل پاییز و زمستان سپری خواهد شد و یک بار دیگر، هنگامی که فصل بهار می آید…..

از زمینِ خشک، می‌روید گیاه / چشمه می‌جوشد، آب می‌افتد به راه
معنی: از زمین خشک گیاه رشد می کند و چشمه ها می جوشند و آب آنها جاری می شود.

برگِ نو آرَد، درخت نارون / سبز گردد، شاخساران کهن
معنی: درخت نارون مجددا برگ تازه می رویاند و شاخه های بزرگ قدیمی سبز می شوند.

گُل بخندد، بر سرِ گل‌بوته‌ها / پُر کند بوی خوش گل، باغ را
معنی: بر سر بوته های گل، غنچه ای شکوفا می شود و بوی خوش این گل، در باغ پراکنده می شود.

باز می‌آید پرستو، نغمه‌خوان / باز می‌سازد در اینجا آشیان
معنی: پرستو آوازخوان و شاد دوباره می آید و در این باغ لانه می سازد.

معنی کلمات شعر رقص باد خنده گل فارسی پنجم​

برگ برگ گل: همه برگ های گل
رشته های بیدبُن: ساقه های بلند و باریک درخت بید
چشمه: منبع آب زیرزمینی که از زمین بیرون می آید
صحرا: زمین وسیع و بی درخت
رنگ رنگ: دارای رنگ های مختلف
برگ نو آرَد، درخت نارون: از درخت نارون برگ های جدیدی می روید.
شاخساران کهن: شاخه های درختان کهنسال
نغمه خوان: آواز خان
دانه ها: بذر گیاهان
شاخه ی پیچانِ تاک: ساقه درخت انگور که به شکل پیچ در پیچ رشد می کند.
فصل پاییز و زمستان می رود: فصل های سرد سال رو به پایان است.

تاک: درخت انگور
آشیان: لانه
نارون: درختی برگ ریز که در همه جا پراکنده و از جمله درختان جنگلی نقاط معتدل
رفته رفته: آرام آرام
رنگ رنگ: دارای رنگ های مختلف

بستان: باغ
کوته: کوتاه
برگ نو: برگ تازه
کهن: قدیم، گذشته
نغمه خوان: آواز خوان

کلمات هم خانواده شعر رقص باد خنده گل فارسی پنجم​

سبز: سبزه
آب: آبیاری، آبادی
زمین: زمینی
گل: گلدان، گل‌آلود، گل‌آوری
برگ: برگ‌ریز، برگی
بید: بید مجنون، بیدمشک
خشک: خشکی، خشکانیدن

کلمات مخالف یا متضاد شعر رقص باد خنده گل فارسی پنجم

شاداب ≠ ناراحت
قشنگ ≠ زشت
گسیخت ≠ وصل شد
باغ و بُستان ≠ بیابان

سرد ≠ گرم
صحرا ≠ جنگل

کم کم ≠ تند تند
خواب ≠ بیدار
زیر ≠ رو (بالا)
کوته ≠ بلند
پاییز و زمستان ≠ بهار و تابستان
خشک ≠ خیس
برگ نو ≠ برگ خشک
کهن ≠ تازه
بخندد ≠ گریه کند
نغمه خوان ≠ سکوت

سوالات صفحه ۱۷ شعر رقص باد خنده گل فارسی پنجم​

سوال ۱) در بیت «گل بخندد، بر سر گل بوته ها / پر کند بوی خوش گل، باغ را» منظور از خنده‌ گل چیست؟

پاسخ: منظور شکوفا شدن گل ها در فصل بهار و باز شدن غنچه ها است.

سوال ۲) در بیت سوم دو واژه‌ «برگ برگ» چگونه خوانده می شود؟

پاسخ: برگْ برگِ گل. برگ اول: ساکن روی حرف «گ» و برگ دوم: کسره بر روی حرف «گ».