
غزل شماره ۱۲ از دیوان شمس مولانا را برای شما دوستان قرار دادهایم. غزلیات مولانا پر از معانی عمیق و فلسفی هستند. او در این اشعار به بررسی موضوعاتی چون عشق، عرفان، حقیقت و وجود میپردازد و خواننده را به تفکر و تأمل دعوت میکند.
غزل شماره ۱۲
ای نوبهار عاشقان داری خبر از یار ما
ای از تو آبستن چمن و ای از تو خندان باغها
ای بادِ نایِ خوش نفس ، عشّاق را فریادرس،
ای پاکتر از جانِ جان ، آخر کجا بودی کجا؟
ای فتنهٔ روم و حبش، حیران شدم کاین بوی خوش
پیراهن یوسف بوَد یا خود ردایِ مصطفی؟!
ای جویبار راستی از جوی یار ماستی
بر سینهها سیناستی بر جانهایی جان فزا
ای قیل و ای قال تو خوش، و ای جمله اَشکال تو خوش
ماه تو خوش سال تو خوش ای سال و مه چاکر تو را
تفسیر این شعر
این شعر از شاعر بزرگ ایرانی، مولانا، است و در آن به زیباییهای بهار و عشق اشاره شده است. در ادامه، به زبان سادهتر و با توضیحات مناسب، مفهوم این شعر را بررسی میکنیم:
1. نوبهار عاشقان: بهار، فصل نو شدن و زنده شدن طبیعت است و در اینجا به معنای شروع دوباره عشق و احساسات عاشقانه اشاره دارد. شاعر از بهار به عنوان زمانی برای عاشقان یاد میکند.
2. خبر از یار ما: شاعر به این نکته اشاره دارد که بهار خبرهایی از معشوق (یار) او دارد. این نشاندهنده ارتباط عمیق بین طبیعت و احساسات انسانی است.
3. چمن و باغها: شاعر به زیباییهای طبیعی مانند چمن و باغها اشاره میکند که در این فصل سرسبز و شاداب هستند.
4. بادِ نایِ خوش نفس: باد در اینجا به عنوان نمادی از عشق و احساسات پاک توصیف شده است. نای (نی) نیز ساز موسیقی است که صدای خوشی را تولید میکند.
5. فتنهٔ روم و حبش: این عبارت به زیباییهای مختلف اشاره دارد و شاعر از خود میپرسد که آیا بوی خوشی که حس میکند، مربوط به پیراهن یوسف (شخصیتی که در ادبیات ایرانی نماد زیبایی است) یا ردای مصطفی (پیامبر اسلام) است.
6. جویبار راستی: جویبار به معنای جریان آب زلال و پاک است. شاعر میگوید که این جویبار از عشق معشوق او سرچشمه میگیرد.
7. قیل و قال تو خوش: قیل و قال به معنای شلوغی و هیاهو است. شاعر به زیباییهایی که در زندگی وجود دارند، اشاره میکند.
8. ماه تو خوش: در نهایت، شاعر به زیبایی معشوق خود اشاره کرده و او را با ماه و سال مقایسه میکند، که نشاندهندهی عشق عمیق اوست.
جمعبندی:
در کل، این شعر به زیباییهای طبیعت، عشق و احساسات انسانی اشاره دارد. مولانا با استفاده از تصاویری زیبا و نمادین، احساسات عمیق خود را نسبت به معشوق و فصل بهار بیان میکند.